Ήταν Μυσταγωγία το Αφιέρωμα Μνήμης και Τιμής

[Στέλιος Ε. Παππάς]

στην Εθνική Αντίσταση στη Λέσβο

     Σε κλίμα έντονης συγκινησιακής φόρτισης πραγματοποιήθηκε, με πολύ μεγάλη επιτυχία το αφιέρωμα μνήμης και τιμής στην Εθνική Αντίσταση στη Λέσβο που διοργάνωσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πλωμαρίου «Το Πόλιον», σε συνεργασία με το Δήμο Λέσβου και τη Δημοτική Κοινότητα Πλωμαρίου. Στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα του Πολυκέντρου, την εκδήλωση παρακολούθησαν περισσότερα από 300 άτομα(πολλοί ήταν οι όρθιοι) που ήλθαν από πολλά μέρη της Λέσβου, ακόμη και από την Αθήνα, για να τιμήσουν την Εθνική Αντίσταση.
      Στην εισαγωγική της προσφώνηση η πρόεδρος του Συλλόγου κ. Μυρσίνη Βαρτή- Ματαράγκα καλωσόρισε και ευχαρίστησε όλους τους παρευρισκομένους, τους ομιλητές και ιδιαίτερα το Μανώλη Γλέζο, το σύμβολο της Ελληνικής Εθνικής Αντίστασης, ΄΄τον πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης΄΄, που δέχτηκε, παρά τις πολλές υποχρεώσεις του, να έλθει και να λαμπρύνει με την παρουσία του και την εισήγηση του την εκδήλωση αυτή. Αναφέρθηκε, επίσης, στην προσωπικότητα του κ. Μανόλη Γλέζου και στο συνεχές ΄΄παρών΄΄ του στους αγώνες για την ελευθερία και τη δικαιοσύνη, όπου γης. ΄΄Την απόφαση μας αυτή, τόνισε, τη θεωρήσαμε ως οφειλόμενο χρέος προς όλους εκείνους που σήκωσαν το ανάστημα τους στους ναζιστές Γερμανούς, βασανίστηκαν για την υπόθεση της ελευθερίας ή και ακόμη πλήρωσαν με το βαρύ τίμημα της ζωής τους το όραμα για ένα καλύτερο και δικαιότερο κόσμο. Χαρακτηριστική ήταν η πάνδημη και παλλαϊκή, σχεδόν, συμμετοχή του Λεσβιακού Λαού και της λεσβιακής εκκλησίας στην Αντίσταση με ποικίλους τρόπους δράσης: με τα όπλα, σαμποτάζ, οργάνωση συσσιτίων , διανομή τροφίμων στην πείνα του 42, διαφυγές στη Μ. Ανατολή, απόκρυψη καταζητούμενων κ.ά΄΄. Τέλος, ευχαρίστησε και πάλι τους εισηγητές και ιδιαίτερα το Μανώλη Γλέζο, τους χορηγούς και όσους βοήθησαν εθελοντικά στην πραγματοποίηση αυτής της εκδήλωσης
      Η 1η εισήγηση «Το πνεύμα της Εθνικής Αντίστασης στη Λέσβο» του κ. Δημήτρη Σαραντάκου διαβάστηκε από τον κ. Άρη Καλάργαλη, επειδή εισηγητής, λόγω σοβαρού κωλύματος, απουσίαζε. Αναφέρθηκε στα τρία χαρακτηριστικά της Αντίστασης που ήταν ο αυθόρμητος χαρακτήρας, η παλλαϊκή συμμετοχή και η αποτελεσματικότητα της. Ως παράδειγμα του αυθόρμητου χαρακτήρα της Αντίστασης ήταν το τόλμημα του Μανώλη Γλέζου και Απόστόλου Σάντα να κατεβάσουν την Γερμανική σημαία από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, χαρακτηρίζοντας το ΄΄ως κορυφαία πράξη Αντίστασης που εμψύχωσε τους υπόδουλος Έλληνες και προκάλεσα το θαυμασμό των Συμμάχων΄΄. Σχετικά με τη Λέσβο, παρουσίασε παραδείγματα αυθόρμητων αντιστασιακών πράξεων, το πνεύμα με το οποίο λειτούργησαν οι πρώτες αντιστασιακές οργανώσεις, το οποίο συνέπιπτε με αυτές της υπόλοιπης Ελλάδος, χωρίς να υπάρχει καμία συνεννόηση μεταξύ τους (γι αυτό προσχώρησαν όλοι στο ΕΑΜ), καθώς και στον τρόπο δράσης τους.
     Ακολούθως, ο Γιώργος Γαλέτσας, στην ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ομιλία του «Η εθνική Αντίσταση στη Λέσβο μέσα από τις ιστορίες των θυμάτων του φασισμού», αναφέρθηκε, μεταξύ των άλλων και στα εξής:
      ΄΄ εξήντα πέντε χρόνια μετά, η Δημόσια Λησμονιά τρομάζει…δεκάδες συμπατριώτες μας, που έχασαν τη ζωή τους εκτός του χώρου εκτελέσεων στα Τσαμάκια, δεν έχουν ακόμα καταγραφεί ως θύματα και δεκάδες ονοματεπώνυμα παραμένουν ορφανά, χωρίς πατρώνυμο, τόπο καταγωγής, χρόνο εκτέλεσης ή θανάτου.
      Μέχρι σήμερα έχω διευρύνει τον κατάλογο των θυμάτων, από 63 σε 160 συμπατριώτες μας,, μεταξύ των οποίων ανάμεσα τους υπήρχαν και δυο Πλωμαρίτες, τ΄ αδέλφια Δημήτρης και Παναγιώτης Κλειδαράς.
Χρόνια μετά , σήμερα πια, τιμούμε τη μνήμη των δυο αδελφών γνωρίζοντας σε λεπτομέρειες την πορεία του καθενός προς το δικό του Γολγοθά΄΄. Τούτο το αφιέρωμα, μαζί με την ομόφωνη απόφαση του πρώην Δήμου Πλωμαριού για ονοματοθεσία οδού και αναγραφή των ονοματεπώνυμων τους στο Ηρώο, ας ελπίσουμε ότι θα στεγάσει τη θυσία τους που χρόνια τώρα πλανιέται στη Μέσουνα, στο Κούρνοβο, στο Χαϊδάρι΄΄.
     Μετά την προβολή σύντομου video αφιερωμένου στους εκτελεσθέντες από τους Γερμανούς στα Τσαμάκια, ο Παναγιώτης Σκορδάς, Δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας, παρουσιάζοντας το βιβλίο του Γιώργου Γαλέτσα « Στο Σημάδι............», έκδοση του Δήμου Μυτιλήνης, τόνισε την αξία της πολύπλευρης ιστορικής έρευνας του συγγραφέα που φωτίζει τις αιματοβαμμένες σελίδες της Εθνικής Αντίστασης στο νησί μας.
Ιδιαίτερο λόγο έκανε και για τις ΄΄μυθιστορίες΄΄, δηλαδή τα λογοτεχνικά κείμενα που πλαισιώνουν τα κεφάλαια των εκτελέσεων των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης.
     Στη συνέχεια, ο Δήμαρχος Λέσβου Δημήτρης Βουνάτσος παρουσίασε το δίτομο βιβλίο του Μανώλη Γλέζου με τίτλο "Εθνική Αντίσταση 1940-1945", επισημαίνοντας τις σημαντικότερες πτυχές, αφού πρώτα αναφέρθηκε με επαινετικά λόγια για το έργο και τη δράση του συγγραφέα, και στη συνέχεια ανέπτυξε τις σημαντικότερες πτυχές του έργου.
      Τελευταίος ανέβηκε στο βήμα ο Μανώλης Γλέζος καταχειροκροτούμενος από το ακροατήριο και πήρε το λόγο συγχαίροντας τους διοργανωτές αυτής της εκδήλωσης. Η χαρισματική αφηγηματικότητα του και η εσωτερική του φλόγα, ζωντάνεψε και καθήλωσε το ακροατήριο στην, σχεδόν, ωριαία ομιλία του.
     Κατ΄ αρχάς, προσδιόρισε την αρχή της Εθνικής Αντίστασης που ήταν το έπος 1940-41, όπου πολέμησε όλος ο Ελληνικός λαός και άλλαξε το ρουν της πορείας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου καταρρίπτοντας το μύθο του αήττητου του Άξονα και ακολούθως τόνισε ότι πριν από το αντάρτικο και από την 1η ημέρα της Κατοχής οι Γερμανοί άρχισαν να εφαρμόζουν τα σχέδια διαμελισμού της Ελλάδας, γεγονός που δεν συνέβη για κανένα άλλο κράτος και ανέπτυξε τους τρόπους οικονομικής αφαίμαξης και εξαθλίωσης του Ελληνικού έθνους. Συνέχισε και πάλι τονίζοντας ότι μόνο ο Ελληνικός λαός έχασε το 13,5% του πληθυσμού του στη διάρκεια της Κατοχής, όταν ολοκαύτωμα ορίζεται όταν έχει χαθεί το 10% του πληθυσμού και προσδιόρισε ακριβώς τις οικονομικές,, και όχι μόνο οφειλές, προς την Ελλάδα, γεγονός που ομολόγησαν ως αδικία οι ίδιοι οι Γερμανοί το 1995.
      Τέλος, πρότεινε την αναγκαιότητα συλλογής και καταγραφής των μαρτυριών της ζωής στην Κατοχή στη Λέσβο, ως οφειλόμενο χρέος προς το λαό που αντιστάθηκε και την Ιστορία, ανήγγειλε την ίδρυση παραρτήματος στη Λέσβο του Εθνικού Συμβουλίου διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και κάλεσε όλους τους φορείς και τους Λεσβίους να ενισχύσουν το παράρτημα αυτό.
Η εκδήλωση αυτή, που χαρακτηρίστηκε ως «μυσταγωγία» από το Μανώλη Γλέζο, έκλεισε με συγκινητικές μαρτυρίες – αναφορές συμπολιτών μας, που έζησαντα γεγονότα της Εθνικής Αντίστασης στη Λέσβο, όπως του κ. Γρηγόρη Μαρσώνη, του δασκάλου κ. Γιάννη Κουτσαφτέλλη καθώς και νεοτέρων όπως του κ. Μανώλη Παπουτσή, του κ. Δημήτρη Μαλιαρού κ.ά. και προέκυψε ένας δημιουργικός διάλογος μεταξύ εισηγητών και ακροατών. Επίσης, ανακοινώθηκε η καταγγελία για τη βεβήλώση του συμβόλου της Εθνικής Αντίστασης στην Άντισσα, που στάλθηκε από τον κ. Τάκη Ιορδάνου με την υπόσχεση των αρμοδίων για διερεύνηση της καταγγελίας αυτής.
      Ακολούθησε και μια μικρή λιτή δεξίωση με τοπικά εδέσματα και ούζο που προσέφεραν οι ποτοποιίες Πλωμαρίου. Παράλληλα, οι παρόντες στην εκδήλωση είχαν την ευκαιρία είχαν την ευκαιρία να χαρούν, στο χώρο του Πολυκέντρου, μια πλούσια θεματική για την Αντίσταση στη Λέσβο έκθεση βιβλίου.
     Παρόντες στην εκδήλωση ήταν ο Πρωτοσύγκελος Νικόδημος της Ιεράς Μητροπόλεως Μήθυμνας, οι συνδιοργανωτές: ο Δήμαρχος Λέσβου κ. Δημήτρης Βουνάτσος, ο Αντιδήμαρχος Πλωμαρίου κ. Σταύρος Πολίτης, ο πρόεδρος κ. Κώστας Μουτζούρης, η αντιπρόεδρος κ. Παρασκευή Γερακίτη και μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου Πλωμαρίου, ο Πρόεδρος και η Αντιπρόεδρος του Οργανισμού Πολιτισμού, Παιδείας και Αθλητισμού, κ. Κώστας Αστυρακάκης και κ. Σοφία Δόλκα.
Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου εκπροσωπήθηκε από τον Αντιπεριφερειάρχη Ν. Λέσβου κ. Ηρακλή Βερβέρη. Επίσης παρών ήταν και ο θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Νικόλαος Μάρκου, ο Περιφερειακός Σύμβουλος Θεολόγος Πατερέλλης. Το παρόν επίσης έδωσαν οι αντιδήμαρχοι Γέρας κ. Θέμης Αθανάσιος, Αγιάσου . Γιώργος Βουνάτσος, εκπρόσωποι της αστυνομίας και του Λιμενικού, ο Δ/ντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Λέσβου, καθ. Νίκος Ζούρος, ο κ. Νίκος Χρυσάφης συντονιστής του ΣΥΡΙΖΑ Λέσβου, ο κ. Γιώργος Πάλλης, Δημοτικός Σύμβουλος Λέσβου, ο κ. Στρατής Ψάλτου γραμματέας της Δημοκρατικής Αριστεράς, κ. ά.
     Χαιρετιστήρια μηνύματα για την εκδήλωση έστειλαν ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Νίκος Σηφουνάκης και ο Βουλευτής Λέσβος κ. Σπύρος Γαληνός, ο Παγγεραγωτικός Σύλλογος της Αθήνας και μεμονωμένα πρόσωπα.