κοιμισμένο, καθόλου όμως, ξεθωριασμένο παρελθόν και να ανασύρει από τα βάθη
του υποσυνείδητου στην επιφάνεια τα συγκλονιστικά γεγονότα που με τον ένα ή τον
άλλο τρόπο, συνδέονται με το «ναυάγιο» του οχηματαγωγού «ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ» κοντά
στη βραχονησίδα Φαλκονέρα.
Τα γεγονότα αυτά, που θα εξιστορηθούν στη συνέχεια, συνθέτουν το παζλ που συντά-
ραξε το πανελλήνιο τότε, όπως τα έζησα εγώ.
Ρέθυμνο, 1966. Υπηρετώ στη 299 μοίρα πεδινού πυροβολικού, πρώην 44 κέντρο επι-
στρατεύσεως, ένα τεράστιο στρατόπεδο δίπλα στο γήπεδο ποδοσφαίρου της πόλης και
τη θάλασσα, σήμερα δεν υπάρχει. Τον Αύγουστο η πόλη γιορτάζει τα εκατό χρόνια από
την ανατίναξη της ιστορικής μονής Αρκαδίου (1866). Το εθνικό θέατρο Αθηνών με βά-
ση το έργο του κρητικού συγγραφέα Παντελή Πρεβελάκη «Το Ηφαίστειο», δίνει τρεις
παραστάσεις: Αλέξης Μινωτής, Κατίνα Παξινού, Νίκος Τζόγιας, Όλγα Τουρνάκη, Στέλιος
Βόκοβιτς κ. ά.. Χρειάστηκαν για κομπάρσους δέκα στρατιώτες από τη μονάδα μας,
μεταξύ των οποίων κι εγώ. Δόθηκαν τρεις παραστάσεις. Την τελευταία βραδιά μας κάλε-
σαν να υπογράψουμε σε μια κατάσταση. Εισπράξαμε από 720 δραχμές: (μισθός φαντά-
ρου 52,20 δρχ). Αγόρασα ένα ωραίο «ραδιοφωνάκι» της General Εlectric, το οποίο έπαιρ-
να στο γραφείο μου και το οποίο σώζεται, αλλά εκτός λειτουργίας. Θα το συναντήσουμε.
28 Οκτωβρίου: Δύο αεριωθούμενα της πολεμικής αεροπορίας προέρχονται απ' τα Χανιά,
διασχίζουν τον ουρανό του Ρεθύμνου κατευθυνόμενα προς το Ηράκλειο. Στην πορεία,
σε κάποιο ελιγμό, το ένα περνάει πάνω από το κοκ-πιτ του άλλου, το καταρρίπτει και ο
πιλότος σκοτώνεται. Το απόγευμα ένα Ντόιτς τον φέρνει μισοκαμένο σ' ένα σεντόνι στη
μονάδα μας. Υπάρχει συνέχεια.
Τέλη Νοεμβρίου. Απολύομαι στις 11 Ιανουαρίου 1967. Ζητώ από το Διοικητή μου Κων-
σταντίνο Πρωτοπαδάκη να πάρω τις υπόλοιπες 15 ημέρες άδεια που έχουν μείνει.
Ακολουθεί ο παρακάτω διάλογος: -Δ: Δεν θα την πάρεις τώρα την άδεια. -Λ: Μα κ. Δι-
οικητά, σύμφωνα με εγκύκλιο του Γ.Ε.Σ. τον τελευταίο μήνα η άδεια χάνεται. -Δ: Μη σε
νοιάζει, εγώ είμαι εδώ, θέλω να μείνεις, για να ψάλεις στη γιορτή της Αγίας Βαρβάρας.
Εντωμεταξύ έχω στείλει γράμματα στον πατέρα μου και στη γυναίκα μου (ήμουν λογο-
δοσμένος τότε) ότι έρχομαι. -Λ: Μα, κ. Διοικητά, έχει έρθει αντίκαταστάτης μου, δάσκα-
λος κι αυτός. -Δ: Όχι, εγώ θέλω εσένα. Στέλνω γράμματα στο χωριό ότι αναβάλλεται ο
ερχομός μου.
Νύχτα 6ης προς 7ης Δεκεμβρίου. Ο θάλαμος που μένουμε είναι ένα μεγάλο ξύλινο οίκημα
με καρφωμένα τα παράθυρα προς το βοριά, γιατί δέχεται μεγάλες πιέσεις το χειμώνα.
Κατά τις δύο η ώρα το πρωί, από τη σφοδρότητα του ανέμου τα παράθυρα ανοίγουν
με πάταγο κι όλοι πετιόμαστε τρομαγμένοι απ' τα κρεβάτια μας, προσπαθώντας να συ-
νειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει. Είναι η ώρα που στο πέλαγος διαδραματίζεται η ανεί-
πωτη τραγωδία που στοίχησε τη ζωή άγνωστου αριθμού αδικοχαμένων εγκληματικά
ψυχών. Το πρωί, κατά τις εφτά και μισή η ώρα, ανοίγω το μοιραίο «ραδιοφωνάκι» στο
γραφείο μου για να ακούσω την τρομερή είδηση. Το ανακοινώνω αμέσως. Παγωμάρα
και αναστάτωση στο Διοικητήριο! Ψάχνουμε να μάθουμε μήπως ταξίδευε κανένας αξιω-
ματικός ή φαντάρος μας με το καταραμένο καράβι. Όχι, ευτυχώς.
Και στο χωριό μου; Ο πατέρας μου, μηχανικός στο ελαιοτριβείο, πληροφορείται το γε-
γονός από κάποιον χωριανό που πήγε ν' αλέσει ελιές. Τα παρατάει. Πηγαίνει στο σπίτι
μας και εκεί, μπορεί να φανταστεί ο καθένας τι συνέβη. Κατεβαίνει στο καφενείο περί-
λυπος και γεμάτος αγωνία δεν ξέρει τι να κάνει. Και οι επικοινωνίες τότε πολύ δύσκο-
λες. Πηγαίνει ο πεθερός μου, χαιρετά, αλλά απάντηση δεν παίρνει. Γιατί δε μιλάς, λέει
στον πατέρα μου. Δεν είδες, τι έγινε, του λέει εκείνος. Μα έστειλε γράμμα πως δεν έρ-
χεται. Δεν το πήρες εσύ; Πες το χριστιανέ μου, του λέει ο πατέρας μου. Ο κλητήρας
της κοινότητας δεν είχε δώσει το δικό του και ήταν γραφτό να περάσει όλη αυτή τη
στεναχώρια.
Και στο Ρέθυμνο τι γίνεται; Μετά το ναυάγιο ζητώ από τον Διοικητή μου να πάρω την
υπόλοιπη άδειά μου. Η απάντηση που πήρα ήταν: Δεν θα πας πουθενά. Θα πάρεις το
απολυτήριο, θα μείνεις στο στρατόπεδο, θα τρως, θα πίνεις, θα κοιμάσαι τιμής ένεκεν
και θα φύγεις όταν ηρεμήσουν οι θάλασσες. Είδες ότι ήσουν τυχερός. Θα έχανες τη
ζωή σου και το πτυχίο σου.
Στην πόλη διακινούνται πολλές φήμες. Το πλοίο ήταν εμπορικό, διασκευασμένο σε επι-
βατηγό, που τον είχαν αφαιρέσει το έρμα (σαβούρα) σε βάρος της ευστάθειάς του για
να αποκτήσει μεγαλύτερη ταχύτητα. Ο καπετάνιος προλάβαινε να το προσαράξει στη
Φαλκονέρα και να μη βραχεί πόδι ανθρώπου. Μετέφερε γύρω στους εξακόσιους αν-
θρώπους και όχι ο αριθμός που επίσημα ανακοινώθηκε. Το βυτιοφόρο που ενοχοποι-
ήθηκε στις πρώτες φωτογραφίες επέπλεε με άθικτη την οροφή του, ενώ νεότερες το
έδειχναν με χτυπήματα από μπαλτά. Στην πόλη έγινε ομαδική κηδεία εφτά ατόμων,
που πνίγηκαν στα μανιασμένα νερά του Μυρτώου Πελάγους.
Και το επιμύθιον: Ακούστηκε ότι με το «ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ» μεταφερόταν στον Πειραιά η οι-
κοσκευή του αδικοχαμένου πιλότου.Τη συνόδευαν 5-6 σμηνίτες. Η ειρωνεία της τύχης;
Μετά από πενήντα εφτά γεμάτα χρόνια, άρχισα να διερωτώμαι: Σε ποιον άραγε χρω-
στώ ευγνωμοσύνη; Στην Αγία Βαρβάρα, τον Άγιο Νικόλαο, το Διοικητή μου ή στην
ψαλτική; Ας είναι.
Μυτιλήνη 2 Νοεμβρίου 2023
Λευτέρης Γ. Καρμίρης
«ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ» | 08 Δεκεμβρίου 2023
=====================================================
Σχετικό δημοσίευμα
• Το ναυάγιο του «Ηράκλειον»